"Tütsü" kelime anlamı olarak eski kaynaklara göre "tütmek" fiilinden türemiş ve "duman çıkaran nesne" anlamına gelmektedir.
Tütsü yanarken bıraktığı kokulu dumanı için yüzyıllardır farklı sebepler ile kullanılmaktadır. Zaman içerisinde tütsünün kullanış biçimleri ve türleri farklılaşmıştır.
Tütsünün Kısa Tarihi
Tütsü, ilk olarak bitki buketleri(Smudge Stick) şeklinde Antik Mısırlılar tarafından pragmatik ve mistik güçler için kullanılmıştır.
Kötü kokulu alanları arındırmak ve aynı zamanda inanılan kötü niyetli varlıkları kovmak ve hoş kokusuyla Tanrı'ları onurlandırmak için kullanılırdı. Tarih boyunca ayrıca Şamanik kabilelerinin de ritüellerinde alanı temizleme ve frekansını arttırmak için tütsü kullanıldığı bilinmektedir.
İlerleyen dönemlerde M.Ö. 2000'lilerde uzakdoğuda tütsü dini anlamda ibadet için kullanılmaya başlandı. Daha sonrasında yayılmaya devam etti ve şu anda dünyanın en iyi tütsülerinin üretildiği kabul edilen Japonya'da önem verilen bir sanat haline geldi. Japon tütsü sanatında "Tütsü Seremoni"lerine verilen isim; Kōdō/Koh-do'dur.
Japonya ve Çin'de tütsünün kullanımı diğer bölgelere nazaran daha yaygın olmakla birlikte alanı arındırmak ve temizlemek için evlerde, tapınaklarda bolca kullanılmaktadır.
Uzakdoğu'da Hindistan, Tibet, Japonya, Çin gibi farklı ülkelerde, bulundukları kültürel yapıya göre farklılık gösteren, üst kalite doğal tütsüler üretilmektedir. Bu tütsülerin bazılarının adeti 1600$'a kadar çıkabilmektedir.
İslam, Hristiyanlık, Budizm, Taoizm, Hinduizm dinlerinde çeşitli ritüellerde tütsülerin yakıldığı bilinmektedir.
Müslümanlıkta özellikle Sufi'lerin Zikir/Meditasyon ritüellerinde buhur kullandıkları bilinmektedir, daha çok Ud ağacı ve çeşitli reçineler yakılmaktadır.
Hristiyanlıkta Katolik ve Ortodoks mezheplerinde kutlamalarda tütsü kullanılmaktadır ve özellikle günlük reçinesi en çok kullanılan malzemelerdendir.
Taoizm, Budizm ve Hinduizm'de tütsü kullanımı sadakat ve şükran göstergesi olarak neredeyse her yerde geleneksel bir uygulama halini almıştır. Meditasyonlarda olmazsa olmazlardan biridir.
Günümüzde tütsü yaygınlaşmış olup özellikle çeşitli meditasyon, terapi, masaj vb ritüellerde farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Ayrıca güzel ve doğal koku yayması sebebi ile de yaygınca tercih edilmektedir. Tütsü yakıldığı alanın enerjisini niyetlere göre değiştirdiği bilinmektedir.
Tütsü Neden Yakılır?
İnsanda 5 duyu bulunmaktadır. Duyularımız çok karmaşık bir sinir sistemi süreci ile beyne bilgi göndermektedir. Diğer duyulardan farklı olarak koku, beyne doğrudan bilgi gönderir ve bağlanır. Belleğimiz ve koku duyumuz birbirleri ile iç içedirler. Koku ile beyninize hızlı bir bağlantı gerçekleşir ve bazı kokular bizi anılarımıza, farklı yerlere götürürken bazıları da bünyemizde ciddi değişimler yaratabilir, modumuzu değiştirebilir, duygusallaştırabilir, motive edebilir, rahatlatabilir, huzur getirebilir veya dinginleştirilebilir. Kokunun direkt beyne bağlantısı ile bizde uyandırdığı çağrışımlar sayılamakla bitmez ve herkeste farklılık göstermektedir.
Tütsü, Carl F. Neal'ın da dediği gibi "Odanızı/alanınızı saniyeler içinde dekore etmenin bir yoludur." Ben ayrıca buna "kendinizi" kelimesini de eklemek istiyorum. Kendinizi ve odanızı saniyeler içinde değiştirmenin yoludur. Güzel yönü de her yaktığınız tütsüde tekrar dekore edebiliyor, değiştirebiliyor olmanızdır.
Tütsü, meditasyon, yoga, terapi, masaj, şamanik ritüel gibi çeşitli aktivitelerde harika bir yardımcıdır. Sandal ağacı ve Sedir Ağacı'nın tatlı, nazik kokusuyla sizi derinleştirebilir. Adaçayı ve Lavanta ile alanı arındırıp yatıştırabilir. Ayrıca alandaki negatif -istenmeyen- enerjileri uzaklaştırıp, yenilenmeniz için idealdir.
Düşünceler, niyetler, bitkiler, hayvanlar, insanlar, doğa, evrendeki her şey kendince farklı titreşime ve enerjiye sahiptir. Doğadan gelen titreşim ve enerji, doğrudan tütsü yolu ile hissedilebilmektedir. Doğada yetişen adaçayı, sedir ağacı, lavanta, defne, günlük gibi doğal malzemelerin her biri farklı titreşimlere ve bünyemizde etkilere sahip ve bu materyaller alanda yakıldığında doğal olarak titreşimleri ve enerjileri alana yayılmaktadır.
Tabii ki tüm bunları enerjisel anlamda yapmak durumunda değiliz bazen sadece kötü kokuları gidermek isteriz veya kendimizi sevdiğimiz kokularla mest etmek. Tütsü de bu gibi durumlar için muazzam bir kurtarıcıdır.
Tütsü Sağlığa Zararlı Mı ?
Araştırmalar sonucu Doğal Tütsülerin sağlığa herhangi bir zararı olmadığı bir ölçüde, sigara içenlerde akciğer kanseri riskini azalttığı gözlemlenmiştir.
Kaynak; http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1420326x9500400604
Yapılan araştırmalar sonucu sentetik madde katılmadan yapılan doğal tütsülerin sağlık açısından herhangi bir zararı olmadığı açıklanmıştır.
Ancak sentetik/parfüm esansı içeren tütsülerin çeşitli kaynaklarda sağlığa yarattığı olumsuz etkiler hakkında araştırmalar bulunmaktadır.
Bir çok mağazada satılan ucuza tütsülerin içerisinde, tütsülerin kokularını arttırmak amaçlı sentetik esans yağları kullanılmaktadır. Biz de uzun süre bu tür tütsüleri kullananlardan olarak en sonunda kendi doğal tütsülerimizi üretmeye başladık ve sonrasında sizlere sunmaya karar verdik. Bu tür sentetik yağ içeren tütsüleri kullanmaktan kaçınmanızı şiddetle öneriyoruz.
Sentetik/parfüm yağlarının içinde kimyasal madde; Propilin Glikol bulunmaktadır ve ileri düzeyde maruz kalındığında kanser'e sebep olduğu görülmüştür. Ayrıca çoğu doğal tütsü diye markete sürülen tütsülerde de kokuyu kalıcı yapmak için parfüm esansı yağı kullanıldığı tespit edilmiştir.
Doğal olup olmadığından emin olmadığınız tütsüleri almaktansa, kokusundan hoşlandığınız bitkileri, ağaçları, reçineleri doğrudan kendiniz yakarak kullanmanızı öneririz.